Terminologie en zorgstructuur
Terminologie en zorgstructuur
Begeleiding en curriculum
Begeleiding en curriculum
Begeleidingsstructuur
De begeleidingsstructuur verschilt per onderwijsinstelling. Over het algemeen hebben docenten en studieloopbaanbegeleiders een signalerende rol. Studieloopbaanbegeleiders zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor studenten. Soms zijn er speciale begeleiders voor studenten met een ondersteuningsbehoefte. Bij zorgen of de behoefte aan aanpassingen wordt de student doorverwezen naar de studentendecaan of studieadviseur, die zo nodig verder doorverwijst.
In het hbo/wo is er geen passend onderwijs zoals in het vo. Het ‘medisch denken’ (wat is je diagnose) speelt vaak een grote rol in de beschikbare maatwerkmogelijkheden. Er wordt steeds meer gevraagd naar de ondersteuningsbehoefte vanuit diversiteit en talenten. Wet- en regelgeving legt de verantwoordelijkheden van het hbo/wo vast. De informatie over begeleiding op de websites van instellingen is vaak niet voldoende, en een persoonlijk gesprek kan helpen om een goed beeld te krijgen van de mogelijkheden. Naast begeleiding binnen de school is ook begeleiding buiten de onderwijsinstelling mogelijk.
Flexibel onderwijs, aangepast curriculum
Er is steeds meer aandacht voor flexibel onderwijs, maatwerk en diversiteit. Er zijn opleidingen waar het onderwijs flexibel is ingericht, zoals bij Fontys Hogeschool ICT. Meestal is het onderwijs meer aanbodgericht. Maatwerk op het gebied van curriculum, toetsing en stages is in het hbo/wo niet vanzelfsprekend.
Belemmeringen bij aanvraag begeleiding en voorzieningen
Aankomende studenten kunnen vaak te maken krijgen met onbegrip of weerstand van hun onderwijsinstelling. Dit is een realiteit die helaas nog steeds speelt. Het is belangrijk dat aankomende studenten zich hier bewust van zijn, zodat ze voorbereid zijn op eventuele obstakels. Dit kan hen helpen om proactief te handelen en te weten bij wie ze terechtkunnen als ze tegen drempels aanlopen.
Studenten kunnen contact opnemen met een onafhankelijke cliëntondersteuner of om ondersteuning vragen bij de studentendiensten van de instelling.
Studenten kunnen terecht bij ombudspersonen of belangenorganisaties die hen kunnen helpen bij het verkrijgen van de benodigde aanpassingen en begeleiding.
Het is belangrijk om studenten te adviseren over de stappen die ze kunnen nemen in zo'n situatie.
Studentendecaan
De studentendecaan biedt studenten advies en informatie over zaken die niet direct met de studie zelf te maken hebben, zoals:
Studiefinanciering en financiële ondersteuning bij studievertraging door bijzondere omstandigheden
In- en uitschrijving
Uitstel bindend studieadvies (BSA)
Bestuursbeurzen en klachtenprocedures
Faciliteiten voor studenten met een ondersteuningsbehoefte, topsporters of ondernemers
Eerste opvang bij psychosociale problemen en doorverwijzing naar hulpverlening.
De studentendecaan adviseert, bemiddelt en verwijst door. Deze is de contactpersoon voor studenten met ondersteuningsbehoeften en zorgt voor aanpassingen zoals extra tentamentijd, herkansingen of een rustige ruimte.
De functie van studentendecaan komt deels overeen met de zorgcoördinator in het vo, waar de decaan vooral betrokken is bij studiekeuze en loopbaanontwikkeling. In het hbo/wo is deze functie echter breder en minder gericht op het maken van keuzes. Enkele taken overlappen met die van een studieloopbaanbegeleider of studieadviseur, zoals advies over studie, minoren of afstudeerrichting.
Studiebegeleider/ studieloopbaanbegeleider/ studiecoach
De functie en taken van studiebegeleiders verschillen per instelling, maar studenten kunnen bij hen terecht voor hulp bij:
Persoonlijke omstandigheden tijdens de studie
Keuzes zoals studie, minor, afstudeerrichting
Studieplanning en studievertraging
Effectiever studeren en advies over regelgeving.
Wet- en regelgeving
Wet- en regelgeving
Voor studenten zijn verschillende wetten en verdragen van belang, zoals het VN Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap, de Wet op het Hoger Onderwijs (WHW) en de Wet Gelijke Behandeling voor Mensen met een Handicap of Chronische Ziekte (Wgbh/cz). Zorg ervoor dat de leerling op de hoogte is van deze wet- en regelgeving en zijn rechten kent. Bij discriminatie of uitsluiting kan de leerling zich op deze wetten beroepen. Wijs de leerling erop dat deze een klacht kan indienen via de klachtenprocedure van de onderwijsinstelling, advies kan vragen bij het College voor de Rechten van de Mens of een melding kan maken via discriminatie.nl.
VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
Dit internationale verdrag legt het recht op inclusief onderwijs vast. Onderwijsinstellingen moeten zorgen voor de toegankelijkheid van gebouwen, informatiesystemen en de nodige aanpassingen.
WHW (Wet op het Hoger Onderwijs)
De WHW legt onder andere het recht op universitair en hoger beroepsonderwijs vast. Ook kunnen alle studenten gebruik maken van studiebegeleiding en voorzieningen, zoals de diensten van een studentendecaan.
Wgbh/cz (Wet Gelijke Behandeling bij Handicap of Chronische Ziekte)
Deze wet verbiedt onderscheid tussen studenten met en zonder functiebeperkingen. Instellingen moeten doeltreffende aanpassingen bieden voor studenten met een beperking, mits deze tijdig zijn gemeld en aangevraagd. De aanpassingen moeten ‘geschikt’ (belemmeringen wegnemen en zelfstandigheid vergroten) en ‘noodzakelijk’ zijn (alternatieven zijn niet mogelijk). Als een student een aanpassing aanvraagt, heeft de instelling de plicht om te onderzoeken of deze aanpassing mogelijk is. Alleen als de aanpassing een onevenredige belasting vormt voor de instelling, hoeft deze niet doorgevoerd te worden, waarbij factoren zoals kosten en haalbaarheid worden meegewogen.
Financiën
Financiën
Voor studenten met een ondersteuningsbehoefte zijn er diverse financiële voorzieningen beschikbaar, bijvoorbeeld bij studievertraging of wanneer zij door hun functiebeperking een bijbaan niet kunnen combineren met hun studie. Zij kunnen moeite hebben met het administratieve proces rondom financiële regelingen en aanvragen. In veel gevallen kan een studiebegeleider hen helpen bij het aanvragen van regelingen, het invullen van formulieren, en het bieden van emotionele steun in een vaak stressvolle situatie.
Studiefinanciering via DUO
Via DUO regelen alle studenten hun studiefinanciering. Voor studenten met een functiebeperking zijn onder bepaalde voorwaarden extra voorzieningen mogelijk:
1. Verlenging diplomatermijn
2. Verlenging prestatiebeurs
3. Omzetting prestatiebeurs in een gift
4. Nieuwe studiefinanciering voor nieuwe studie
5. Kwijtschelding bedrag (€ 1200) studieschuld bij behalen diploma
6. Kwijtschelding studieschuld door medische oorzaak.
Voor deze voorzieningen is de handtekening van de studentendecaan nodig om te bevestigen dat de studievertraging het gevolg is van de beperking. Het is daarom belangrijk dat de student tijdig zijn situatie meldt.
Studietoeslag via gemeente
Jongeren met een functiebeperking die moeite hebben met het combineren van studie en bijbaan, kunnen een toeslag aanvragen via de gemeente waar deze staat ingeschreven. Bij toekenning krijgt de student een bepaald bedrag per maand. Voor meer informatie zie de website van de Rijksoverheid.
Studentenondersteuningsfonds van hogescholen en universiteiten
Studenten die studievertraging oplopen door bijzondere omstandigheden kunnen een vergoeding aanvragen bij het studentenondersteuningsfonds van de hbo/wo-instelling. Deze aanvraag verloopt via de studentendecaan, die op de hoogte moet zijn van de situatie van de student. Voorbeelden van studentenondersteuningsfondsen zijn die van Fontys en Tilburg University.
Er is een groot tekort aan drempelvrije en prikkelarme kamers die voldoen aan de specifieke behoeften van studenten met een fysieke of mentale beperking. Vaak voldoen de beschikbare kamers niet aan de noodzakelijke eisen, zoals ruimte voor rolstoelen of gescheiden toiletten en badkamers. Prikkelarme kamers voor studenten met bijvoorbeeld autisme zijn zelfs nauwelijks te vinden. Bovendien is de informatie over beschikbare kamers voor studenten met een functiebeperking momenteel onvoldoende. Studenten vinden het vaak moeilijk om te achterhalen welke kamers beschikbaar zijn en welke regelingen voor hen gelden. De informatie is vaak onduidelijk, verouderd of moeilijk te vinden, waardoor de drempel voor studenten om een geschikte kamer te vinden, hoger wordt. Er zijn verschillende organisaties die hen kunnen helpen bij huisvesting.
Huisvesting
Huisvesting
Terminologie en zorgstructuur
Terminologie en zorgstructuur
Begeleiding en curriculum
Begeleidingsstructuur
De begeleidingsstructuur verschilt per onderwijsinstelling. Over het algemeen hebben docenten en studieloopbaanbegeleiders een signalerende rol. Studieloopbaanbegeleiders zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor studenten. Soms zijn er speciale begeleiders voor studenten met een ondersteuningsbehoefte. Bij zorgen of de behoefte aan aanpassingen wordt de student doorverwezen naar de studentendecaan of studieadviseur, die zo nodig verder doorverwijst.
In het hbo/wo is er geen passend onderwijs zoals in het vo. Het ‘medisch denken’ (wat is je diagnose) speelt vaak een grote rol in de beschikbare maatwerkmogelijkheden. Er wordt steeds meer gevraagd naar de ondersteuningsbehoefte vanuit diversiteit en talenten. Wet- en regelgeving legt de verantwoordelijkheden van het hbo/wo vast. De informatie over begeleiding op de websites van instellingen is vaak niet voldoende, en een persoonlijk gesprek kan helpen om een goed beeld te krijgen van de mogelijkheden. Naast begeleiding binnen de school is ook begeleiding buiten de onderwijsinstelling mogelijk.
Flexibel onderwijs, aangepast curriculum
Er is steeds meer aandacht voor flexibel onderwijs, maatwerk en diversiteit. Er zijn opleidingen waar het onderwijs flexibel is ingericht, zoals bij Fontys Hogeschool ICT. Meestal is het onderwijs meer aanbodgericht. Maatwerk op het gebied van curriculum, toetsing en stages is in het hbo/wo niet vanzelfsprekend.
Belemmeringen bij aanvraag begeleiding en voorzieningen
Aankomende studenten kunnen vaak te maken krijgen met onbegrip of weerstand van hun onderwijsinstelling. Dit is een realiteit die helaas nog steeds speelt. Het is belangrijk dat aankomende studenten zich hier bewust van zijn, zodat ze voorbereid zijn op eventuele obstakels. Dit kan hen helpen om proactief te handelen en te weten bij wie ze terechtkunnen als ze tegen drempels aanlopen.
Studenten kunnen contact opnemen met een onafhankelijke cliëntondersteuner of om ondersteuning vragen bij de studentendiensten van de instelling.
Studenten kunnen terecht bij ombudspersonen of belangenorganisaties die hen kunnen helpen bij het verkrijgen van de benodigde aanpassingen en begeleiding.
Het is belangrijk om studenten te adviseren over de stappen die ze kunnen nemen in zo'n situatie.
Studentendecaan
De studentendecaan biedt studenten advies en informatie over zaken die niet direct met de studie zelf te maken hebben, zoals:
Studiefinanciering en financiële ondersteuning bij studievertraging door bijzondere omstandigheden
In- en uitschrijving
Uitstel bindend studieadvies (BSA)
Bestuursbeurzen en klachtenprocedures
Faciliteiten voor studenten met een ondersteuningsbehoefte, topsporters of ondernemers
Eerste opvang bij psychosociale problemen en doorverwijzing naar hulpverlening.
De studentendecaan adviseert, bemiddelt en verwijst door. Deze is de contactpersoon voor studenten met ondersteuningsbehoeften en zorgt voor aanpassingen zoals extra tentamentijd, herkansingen of een rustige ruimte.
De functie van studentendecaan komt deels overeen met de zorgcoördinator in het vo, waar de decaan vooral betrokken is bij studiekeuze en loopbaanontwikkeling. In het hbo/wo is deze functie echter breder en minder gericht op het maken van keuzes. Enkele taken overlappen met die van een studieloopbaanbegeleider of studieadviseur, zoals advies over studie, minoren of afstudeerrichting.
Studiebegeleider/ studieloopbaanbegeleider/ studiecoach
De functie en taken van studiebegeleiders verschillen per instelling, maar studenten kunnen bij hen terecht voor hulp bij:
Persoonlijke omstandigheden tijdens de studie
Keuzes zoals studie, minor, afstudeerrichting
Studieplanning en studievertraging
Effectiever studeren en advies over regelgeving.
Wet- en regelgeving
Wet- en regelgeving
Voor studenten zijn verschillende wetten en verdragen van belang, zoals het VN Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap, de Wet op het Hoger Onderwijs (WHW) en de Wet Gelijke Behandeling voor Mensen met een Handicap of Chronische Ziekte (Wgbh/cz). Zorg ervoor dat de leerling op de hoogte is van deze wet- en regelgeving en zijn rechten kent. Bij discriminatie of uitsluiting kan de leerling zich op deze wetten beroepen. Wijs de leerling erop dat deze een klacht kan indienen via de klachtenprocedure van de onderwijsinstelling, advies kan vragen bij het College voor de Rechten van de Mens of een melding kan maken via discriminatie.nl.
VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
Dit internationale verdrag legt het recht op inclusief onderwijs vast. Onderwijsinstellingen moeten zorgen voor de toegankelijkheid van gebouwen, informatiesystemen en de nodige aanpassingen.
WHW (Wet op het Hoger Onderwijs)
De WHW legt onder andere het recht op universitair en hoger beroepsonderwijs vast. Ook kunnen alle studenten gebruik maken van studiebegeleiding en voorzieningen, zoals de diensten van een studentendecaan.
Wgbh/cz (Wet Gelijke Behandeling bij Handicap of Chronische Ziekte)
Deze wet verbiedt onderscheid tussen studenten met en zonder functiebeperkingen. Instellingen moeten doeltreffende aanpassingen bieden voor studenten met een beperking, mits deze tijdig zijn gemeld en aangevraagd. De aanpassingen moeten ‘geschikt’ (belemmeringen wegnemen en zelfstandigheid vergroten) en ‘noodzakelijk’ zijn (alternatieven zijn niet mogelijk). Als een student een aanpassing aanvraagt, heeft de instelling de plicht om te onderzoeken of deze aanpassing mogelijk is. Alleen als de aanpassing een onevenredige belasting vormt voor de instelling, hoeft deze niet doorgevoerd te worden, waarbij factoren zoals kosten en haalbaarheid worden meegewogen.
Financiën
Voor studenten met een ondersteuningsbehoefte zijn er diverse financiële voorzieningen beschikbaar, bijvoorbeeld bij studievertraging of wanneer zij door hun functiebeperking een bijbaan niet kunnen combineren met hun studie. Zij kunnen moeite hebben met het administratieve proces rondom financiële regelingen en aanvragen. In veel gevallen kan een studiebegeleider hen helpen bij het aanvragen van regelingen, het invullen van formulieren, en het bieden van emotionele steun in een vaak stressvolle situatie.
Studiefinanciering via DUO
Via DUO regelen alle studenten hun studiefinanciering. Voor studenten met een functiebeperking zijn onder bepaalde voorwaarden extra voorzieningen mogelijk:
1. Verlenging diplomatermijn
2. Verlenging prestatiebeurs
3. Omzetting prestatiebeurs in een gift
4. Nieuwe studiefinanciering voor nieuwe studie
5. Kwijtschelding bedrag (€ 1200) studieschuld bij behalen diploma
6. Kwijtschelding studieschuld door medische oorzaak.
Voor deze voorzieningen is de handtekening van de studentendecaan nodig om te bevestigen dat de studievertraging het gevolg is van de beperking. Het is daarom belangrijk dat de student tijdig zijn situatie meldt.
Studietoeslag via gemeente
Jongeren met een functiebeperking die moeite hebben met het combineren van studie en bijbaan, kunnen een toeslag aanvragen via de gemeente waar deze staat ingeschreven. Bij toekenning krijgt de student een bepaald bedrag per maand. Voor meer informatie zie de website van de Rijksoverheid.
Studentenondersteuningsfonds van hogescholen en universiteiten
Studenten die studievertraging oplopen door bijzondere omstandigheden kunnen een vergoeding aanvragen bij het studentenondersteuningsfonds van de hbo/wo-instelling. Deze aanvraag verloopt via de studentendecaan, die op de hoogte moet zijn van de situatie van de student. Voorbeelden van studentenondersteuningsfondsen zijn die van Fontys en Tilburg University.
Begeleiding en curriculum
Huisvesting
Financiën
Er is een groot tekort aan drempelvrije en prikkelarme kamers die voldoen aan de specifieke behoeften van studenten met een fysieke of mentale beperking. Vaak voldoen de beschikbare kamers niet aan de noodzakelijke eisen, zoals ruimte voor rolstoelen of gescheiden toiletten en badkamers. Prikkelarme kamers voor studenten met bijvoorbeeld autisme zijn zelfs nauwelijks te vinden. Bovendien is de informatie over beschikbare kamers voor studenten met een functiebeperking momenteel onvoldoende. Studenten vinden het vaak moeilijk om te achterhalen welke kamers beschikbaar zijn en welke regelingen voor hen gelden. De informatie is vaak onduidelijk, verouderd of moeilijk te vinden, waardoor de drempel voor studenten om een geschikte kamer te vinden, hoger wordt. Er zijn verschillende organisaties die hen kunnen helpen bij huisvesting.