1980-1989 | Verankering en visie
De jaren '80 vormen de basis voor meer gestructureerde kenniscentra en de erkenning van de noodzaak van gespecialiseerde ondersteuning in het onderwijs.
Deze periode markeert een belangrijk keerpunt voor de Stichting Handicap & Studie, waarbij de focus verschuift van directe begeleiding naar advisering en platformfunctie. Tegelijk groeit het besef dat studenten met een beperking rechten en erkenning verdienen binnen het onderwijs.
Studentendecanen starten uitwisseling
Handicap & Studie trekt het lokale werk terug. Studentendecanen binnen de universiteiten nemen het werk van de adviseurs over en gaan onderling informatie uitwisselen over studenten met een handicap.
Voortaan staat de stichting studenten met raad, maar niet meer met daad bij.
Studentendecanen van hogescholen leggen contact met studentendecanen van universiteiten om uit te wisselen over dit onderwerp. Handicap & Studie krijgt een platformfunctie en roept op tot actie.
Oprichting Commissie Studeren met een handicap
Begin jaren 80 richt het Landelijk Beraad Studentendecanen de Commissie Studeren met een Handicap op. Hiermee kunnen universiteiten ervaringen en best practices uitwisselen over het ondersteunen van studenten met een beperking.
Financiële problemen
De stichting komt in een ernstige financiële crisis terecht. Het vermogen raakt bijna volledig op. In 1983 is de financiële situatie kritiek.
Pogingen om extra subsidie te verkrijgen mislukken: het ministerie van OCW vindt dat directe ondersteuning van studenten een taak is van onderwijsinstellingen.
Overgang naar platformfunctie
Van directe begeleiding verschuift de stichting naar het informeren en adviseren van studentendecanen en studieadviseurs over de ondersteuning aan studenten met een beperking. Hoewel deze taak als essentieel wordt gezien, maakt de stichting zich zorgen over de kwaliteit van de begeleiding, vooral binnen het hbo.
Infotheek: studiekompas bij handicap en hulp
Stichting Handicap & Studie heeft sinds 9 november 1981 een infotheek. Tijdens de Nationale Onderwijs Tentoonstelling wordt deze officieel geopend door wethouder van onderwijs C. Pot.
De infotheek biedt informatie over studiemogelijkheden, hulpmiddelen, speciale voorzieningen, aangepaste huisvesting en financiële regelingen voor studenten, ouders, onderwijsprofessionals en medewerkers. Studenten met een handicap of studievermoeidheid vinden hier antwoorden om zelfstandig hun studieproblemen aan te pakken.
Verbetering positie studenten met een functiebeperking
Begin van de tachtiger jaren waren er kleinschalige hbo-opleidingen, zoals de 'Heao', 'Hts' en 'Kweekschool', waar nog van leerlingen werd gesproken. In 1986 bracht minister Deetman het aantal hbo-instellingen terug tot grotere gefuseerde hogescholen, waarmee het hbo onder de hbo-wet viel in plaats van de wet voortgezet onderwijs.
Scholing van studentendecanen
Het platform waar het ministerie naar streeft, ontstaat in 1984. De stichting neemt de taak op zich om studentendecanen en studieadviseurs te scholen. Hoewel de eerste bijeenkomsten vooral informatief zijn, bereikt men snel een grotere groep decanen die studenten met een beperking beter kunnen ondersteunen. Dit is een stap richting gelijke behandeling van studenten met en zonder beperking.
Hoewel de stichting langzaam afscheid neemt van directe begeleiding, blijft er een telefonische helpdesk voor studenten. Zo blijft handicap & studie dicht bij het onderwijs en werkt het nauw samen met studenten en decanen.
Ontbreken van een inclusiebeleid
Er worden beleidspunten ontwikkeld maar de uitvoering blijft ad hoc en afhankelijk van de individuele universiteiten en hogescholen.
Oplossingen worden voor elk individueel geval afzonderlijk gezocht. De ervaring die met een student wordt opgedaan, blijft binnen de opleiding. Vertrekt de student, dan verdwijnt ook die ervaring.
De behoefte groeide om lijn aan te brengen in de regelingen voor de studenten met een functiebeperking.
Veranderende benadering van 'beperking'
De focus verlegt zich van fysieke beperkingen naar andere vormen zoals dyslexie en psychische aandoeningen. Steeds meer studenten met psychische problemen ontvangen ondersteuning, al verschijnen ze in het begin nog niet in de statistieken van de stichting.
Decanen en medewerkers bepalen veelal wat goed is voor studenten. Later verschuift dit naar een studentgerichte aanpak waarin studenten zelf hun behoeften aangeven.
Er komt meer aandacht voor de maatschappelijke carrière van studenten met een beperking. De diagnostiek verbetert, waardoor studenten eerder passende ondersteuning krijgen.
Steeds meer studenten delen hun persoonlijke verhaal; een inspiratie voor velen. Deze verhalen vergroten de bewustwording en humanisering van het thema.
Als gevolg van verankering in de wetgeving wordt de verantwoordelijkheid voor studeren met een functiebeperking beter belegd.
Gehandicapten in stufichaos
Studiefinanciering verandert ingrijpend, met grote gevolgen voor studenten met een handicap of chronische ziekte. Studenten die langer dan zes jaar doen over hun studie worden als auditor geregistreerd, moeten dubbel collegegeld betalen en verliezen hun recht op studiefinanciering. Dit treft vooral studenten met een handicap, die vaker studievertraging hebben en daardoor meer financiële druk ervaren.
Een ander probleem is de ‘budgetfinanciering’, waarbij instellingen minder geld krijgen voor studenten die langer studeren. Dit raakt vooral studenten met een handicap, die vaak meer tijd nodig hebben om hun studie af te ronden.
1980-1989 | Verankering en visie
De jaren '80 vormen de basis voor meer gestructureerde kenniscentra en de erkenning van de noodzaak van gespecialiseerde ondersteuning in het onderwijs.
Deze periode markeert een belangrijk keerpunt voor de Stichting Handicap & Studie, waarbij de focus verschuift van directe begeleiding naar advisering en platformfunctie. Tegelijk groeit het besef dat studenten met een beperking rechten en erkenning verdienen binnen het onderwijs.
Studentendecanen starten uitwisseling
Handicap & Studie trekt het lokale werk terug. Studentendecanen binnen de universiteiten nemen het werk van de adviseurs over en gaan onderling informatie uitwisselen over studenten met een handicap.
Voortaan staat de stichting studenten met raad, maar niet meer met daad bij.
Studentendecanen van hogescholen leggen contact met studentendecanen van universiteiten om uit te wisselen over dit onderwerp. Handicap & Studie krijgt een platformfunctie en roept op tot actie.
Oprichting Commissie Studeren met een handicap
Begin jaren 80 richt het Landelijk Beraad Studentendecanen de Commissie Studeren met een Handicap op. Hiermee kunnen universiteiten ervaringen en best practices uitwisselen over het ondersteunen van studenten met een beperking.
Financiële problemen
De stichting komt in een ernstige financiële crisis terecht. Het vermogen raakt bijna volledig op. In 1983 is de financiële situatie kritiek.
Pogingen om extra subsidie te verkrijgen mislukken: het ministerie van OCW vindt dat directe ondersteuning van studenten een taak is van onderwijsinstellingen.
Overgang naar platformfunctie
Van directe begeleiding verschuift de stichting naar het informeren en adviseren van studentendecanen en studieadviseurs over de ondersteuning aan studenten met een beperking. Hoewel deze taak als essentieel wordt gezien, maakt de stichting zich zorgen over de kwaliteit van de begeleiding, vooral binnen het hbo.
Infotheek: studiekompas bij handicap en hulp
Stichting Handicap & Studie heeft sinds 9 november 1981 een infotheek. Tijdens de Nationale Onderwijs Tentoonstelling wordt deze officieel geopend door wethouder van onderwijs C. Pot.
De infotheek biedt informatie over studiemogelijkheden, hulpmiddelen, speciale voorzieningen, aangepaste huisvesting en financiële regelingen voor studenten, ouders, onderwijsprofessionals en medewerkers. Studenten met een handicap of studie-vermoeidheid vinden hier antwoorden om zelfstandig hun studieproblemen aan te pakken.
Verbetering positie studenten met een functiebeperking
Begin van de tachtiger jaren waren er kleinschalige hbo-opleidingen, zoals de 'Heao', 'Hts' en 'Kweekschool', waar nog van leerlingen werd gesproken. In 1986 bracht minister Deetman het aantal hbo-instellingen terug tot grotere gefuseerde hogescholen, waarmee het hbo onder de hbo-wet viel in plaats van de wet voortgezet onderwijs.
Scholing van studentendecanen
Het platform waar het ministerie naar streeft, ontstaat in 1984. De stichting neemt de taak op zich om studentendecanen en studieadviseurs te scholen. Hoewel de eerste bijeenkomsten vooral informatief zijn, bereikt men snel een grotere groep decanen die studenten met een beperking beter kunnen ondersteunen. Dit is een stap richting gelijke behandeling van studenten met en zonder beperking.
Hoewel de stichting langzaam afscheid neemt van directe begeleiding, blijft er een telefonische helpdesk voor studenten. Zo blijft handicap & studie dicht bij het onderwijs en werkt het nauw samen met studenten en decanen.
Ontbreken van een inclusiebeleid
Er worden beleidspunten ontwikkeld maar de uitvoering blijft ad hoc en afhankelijk van de individuele universiteiten en hogescholen.
Oplossingen worden voor elk individueel geval afzonderlijk gezocht. De ervaring die met een student wordt opgedaan, blijft binnen de opleiding. Vertrekt de student, dan verdwijnt ook die ervaring.
De behoefte groeide om lijn aan te brengen in de regelingen voor de studenten met een functiebeperking.
Veranderende benadering van 'beperking'
De focus verlegt zich van fysieke beperkingen naar andere vormen zoals dyslexie en psychische aandoeningen. Steeds meer studenten met psychische problemen ontvangen ondersteuning, al verschijnen ze in het begin nog niet in de statistieken van de stichting.
Decanen en medewerkers bepalen veelal wat goed is voor studenten. Later verschuift dit naar een studentgerichte aanpak waarin studenten zelf hun behoeften aangeven.
Er komt meer aandacht voor de maatschappelijke carrière van studenten met een beperking. De diagnostiek verbetert, waardoor studenten eerder passende ondersteuning krijgen.
Steeds meer studenten delen hun persoonlijke verhaal; een inspiratie voor velen. Deze verhalen vergroten de bewustwording en humanisering van het thema.
Als gevolg van verankering in de wetgeving wordt de verantwoordelijkheid voor studeren met een functiebeperking beter belegd.
Gehandicapten in stufichaos
Studiefinanciering verandert ingrijpend, met grote gevolgen voor studenten met een handicap of chronische ziekte. Studenten die langer dan zes jaar doen over hun studie worden als auditor geregistreerd, moeten dubbel collegegeld betalen en verliezen hun recht op studiefinanciering. Dit treft vooral studenten met een handicap, die vaker studievertraging hebben en daardoor meer financiële druk ervaren.
Een ander probleem is de ‘budgetfinanciering’, waarbij instellingen minder geld krijgen voor studenten die langer studeren. Dit raakt vooral studenten met een handicap, die vaak meer tijd nodig hebben om hun studie af te ronden.
